Тимур Айтмұханбет - Азаттықтың Нұр-Сұлтандағы журналисі, видео операторы.
11 ақпанда Еуропа парламенті "Қазақстандағы адам құқықтары жөнінде" қарар қабылдап, онда елде адам құқықтарының мүшкіл жағдайға түскені айтылады. Бұл қарар жайлы қазақстандық депутаттар не дейді?
Нұр-Сұлтанда мемлекеттік бағдарлама арқылы баспаналы болған жұрттың үй сапасына көңілі толмайды. Айтуларынша, терезеден суық ұрады, сасық иіс шығады, қабырғадағы плиталар түсіп қалған, лифт те істемейді.
Шымкенттегі ипподром орнына көпқабатты үй салу дауы Нұр-Сұлтанға жетті. Бүгін бір топ қоғам белсендісі Ақордаға келіп, президент атына ашық хат тапсырды. Белсенділер жергілікті әкімдік тұрғындар пікірін елемей, құрылыс компаниясы мүддесін қорғап, ипподром орнына үй салмақ дейді.
Қазақстанда пәтер бағасы тағы қымбаттады. Ұлттық статистика бюросы жариялаған деректерге қарағанда, орташа есеппен жаңа пәтер құны бір жылда 17 пайыз өскен. Сарапшы бағаның кейінгі бір айда күрт өскенін, оған зейнетақы қорынан ақша алу бастамасынан кейінгі дүрлігудің себеп болғанын айтады.
2019 жылы 4 ақпанда Нұр-Сұлтандағы уақытша баспанада өрт шығып, бір отбасының бес баласы қайтыс болды. Осы оқиғадан соң елде көп балалы әйелдер наразылығы күшейіп, олар биліктен әлеуметтік жағдайды жақсартуды талап етіп келеді. Екі жылдың ішінде билік көп балалы отбасылардың мәселесін шеше алды ма?
Қазақстанда коронавиурсқа қарсы ресейлік "Спутник V" вакцинасын егу басталды. Клиникалық сынақтардың барлық фазасынан өтпей жатып мақұлданған екпеге шетел ғалымдары күдікпен қарайды. Ал Қазақстан билігі батыстың вакциналары елге жақын арада келмейді дейді.
Ақтөбедегі Қытай компаниясы мұнайшыларының ереуілі үш күн бойы жалғасып жатыр. Жұмысшылардың жалақыны екі есеге көтеруді талап етуі орынды ма? Мәселе қалай шешілуі керек? Парламентте көтеріле ме? Азаттық осы сауалдарды мәжіліс депутаттарына қойды.
Ақтөбе облысында жалақыны өсіріп, жұмыс жағдайын жақсартуды талап еткен мұнайшылар екінші күн қатарынан ереуілге шығып жатыр.
Нұр-Сұлтан тұрғыны Сәуле Сейдахметова 10 қаңтар, сайлау өткен күні полициядан таяқ жедім дейді. Ол сол күні он күнге қамалып, 20 қаңтарда босап шыққан. Сотталар алдында таяқ жегені туралы арыз жазғанымен, бірақ органдардан жауап жоқ.
Бүгін, 20 қаңтар жаңадан сайланған мәжіліс депутаттарының алғашқы отырысы өтті. Белсенділер мен оппозициялық топтар бұл парламентті "заңсыз сайланды" дейді. Депутаттардың өзі бұған не айтады?
Нұр-Сұлтанда алпысқа жуық әйел Министрліктер үйіне келіп, "Отбасындағы зорлық-зомбылық" туралы заң жобасына қарсылық білдірді. Көп балалы әйелдер заң жобасын түсіндіруді сұрап, депутаттардың шығуын талап етті. Бірақ парламентке бармақ болған наразылардың жолын арнайы жасақ бөгеді.
Мәжіліске өткен әр депутатқа тапсырылған төсбелгінің құны 303 мың теңге. Нұр-Сұлтанға әр аймақтан келген парламенттің жаңа мүшелері бюджет есебінен қымбат қонақ үйге орналасқан. Қазақстандық кейбір сайт қонақ үй иесі Түркістан облысының әкімі Өмірзақ Шөкеевтің туыстарымен аттас екенін жазды.
10 қаңтар сайлау күні жақындаған сайын биліктің тәуелсіз бақылаушыларға қоятын талабы көбейді.
Нұр-Сұлтан іргесіндегі Көктал саяжайының тұрғындары электр жарығы қымбаттап кете ме деп алаңдайды. Айтуларынша, сот оларды жаңа жылдан бастап жарық ақысын өзге компанияға төлеуге міндеттеген. Компания өкілі де, жергілікті билік те "мәселенің оң шешімі табылады" деп отыр.
2020 жылы да Азаттыққа әлеуметтік мәселесін, тұрмыс тауқыметін айтып хабарласқан, жәрдем сұраған адам көп болды. Редакция оның бәрін бірдей қамти алмаса да көбін ескерусіз қалдырмады. Арыз-шағымын тыңдап, мәтін түрінде мақала, видео форматында репортаж жариялады. Азаттыққа шыққан материалдарға оқырм
Қазақстанның мемлекеттік бас санитар дәрігері 10 қаңтардағы парламент сайлауын бақылаушылар мен учаскелік комиссия мүшелерінде ковид жұқтырмағанын растайтын анықтама болуы керек екенін мәлімдеді. Науқанға қатысып жатқан партия өкілдеріне де сондай талап қойылған. Бақылаушылар мұны қысым деп отыр.
Қазақстанда азық-түлік тағы қымбаттады. Тұрғындардың сөзінше, базар мен дүкендердегі баға күн сайын құбылады. Олардың сөзін саудагерлер де растайды. Ал үкімет әлемді жайлаған пандемия сауда-саттыққа тікелей әсер еткенін айтады.
Астаналық бірнеше блогерді прокуратура шақырып, "сайлаудан бұрын заңсыз сауалнама жүргіздіңдер" деп ескерту жасаған. Құзырлы органның бұл әрекетін белсенділер саяси науқан алдындағы қысым деп есептейді.
"Ақжол" партиясының үнпарағын таратып, үгіт-насихатымен айналысып жүрген астаналық белсенділер партия олардан айнып қалғанын айтады. Ал депутат Азат Перуашев басқаратын ақжолдықтар бұл адамдарды шетелдегі оппзиционер Мұхтар Әблязовтың жақтасы деп отыр.
Парламент сайлауы қарсаңындағы партия жетекшілерінің дебаты жаңа жылдық мерекеге бір күн қалғанда өтеді. Орталық сайлау комиссиясы пікірсайысты 30 желтоқсанға белгіледі және қатысушыларды экономика мен әлеуметтік мәселе төңірегіндегі екі тақырыптан ауытқымауға міндеттеді.
Тағы